Klokken / luidklokken

Luidklokken en geluien
Uit de overlevering weten we dat aan de luidklok in de middeleeuwen magische krachten werden toegekend. Niet alleen luidden de klokken om de gelovigen ter kerke te roepen of om de doden te bewenen, zo ook geloofde men dat klokken bijvoorbeeld de bliksem konden breken of de pest verdrijven. [Arial]

Vertolker van gevoelens
De luidklok vertolkt voor velen alledaagse gevoelens. In tijden van verdriet klinken klokken bedroefd, terwijl diezelfde klokken op feest- en hoogtijdagen een vrolijke, opgewekte uitstraling hebben. Een andere, voor iedereen minstens zo herkenbare functie van de klok is het aangeven van het uur. Zouden wij, kijkend naar het uurwerk aan de gevel van een toren, niet verbaasd zijn wanneer het verstrijken van het uur niet zou worden aangekondigd door het slaan van een klok?

Adviseur
De hoogte en omvang van een toren zijn veelal bepalend voor de grootte en het aantal klokken die deze kan bevatten. Eijsbouts kan hierbij als klokkengieter adviseren, temeer als men beseft dat de klokbehuizingen, de torens, met name in de laatste decennia een ontwikkeling hebben doorgemaakt van gesloten stenen bouwsels naar opengewerkte constructies van beton, staal of hout. Zeker voor luidklokken geldt dat bijzondere aandacht dient uit te gaan naar de dynamische krachten die luidende klokken voortbrengen en die onder bepaalde omstandigheden grote schade zouden kunnen doen ontstaan aan torenconstructies. Eijsbouts heeft zich erop toegelegd om rekening houdend met dit fenomeen tot de juiste oplossingen te komen.

Grootste luidklok
Hoeveel luidklokken Eijsbouts in de loop der jaren heeft gemaakt is niet exact te zeggen. Enkele bijzondere opdrachten die het vermelden zeker waard zijn, zijn de zeven grote luidklokken voor de Domtoren in Utrecht (1982), waarmee het zestiende-eeuwse gelui van Van Wou in zijn oorspronkelijke omvang werd hersteld, de vervanging van de gescheurde "Grandmère" in Maastricht, het maken van een replica van de bijna 7 ton wegende slagklok van de kathedraal in Santiago de Compostela (Spanje), de vier zware luidklokken voor de St. Kunibertkerk in Keulen, het imposante 6-gelui voor de Basilica of St. Mary's te Minneapolis (USA) in 1998, en de bijna 37 ton wegende luidklok voor Gotenba nabij Mount Fuji in Japan.

Gloria, f# d# c#       Te Deum a# c# d#       Pentatonic a# c# d# f# g# a#

Grote terts-klok
De computer heeft het tevens mogelijk gemaakt nieuwe klokprofielen en aan de klok verwante producten te ontwerpen. Zo is Eijsbouts er in geslaagd, als eerste klokkengieter in de geschiedenis, een grote terts-klok te vervaardigen. Bij deze klok is de zo karakteristieke kleine terts partiaal, zoals die in alle traditionele klokken voorkomt, vervangen door een grote terts waarmee een duidelijk ander klankbeeld ontstaat. Verdere ontwikkeling heeft er onder meer toe geleid dat inmiddels zelfs binnen één en dezelfde klokkenreeks, grote terts-klokken op harmonieuze wijze kunnen samenklinken.

Orkestklokken, klokplaten en belschalen
Andere varianten die in dit verband niet onvermeld mogen blijven zijn de orkestklokken, de stalen klokplaten en de in kerkorgels voorkomende gestemde belschalen. Dankzij dezelfde computer kunnen ook orkestklokken worden ontworpen. Beiaardklokken zijn namelijk niet geschikt voor orkesten omdat ze overwegend te hoog en te weinig sonoor in relatie tot de zaalakoestiek klinken. Daarom levert Eijsbouts speciale orkestklokken met een aanzienlijk
lagere toon en mildere klank; een klank die zich beter mengt met de overige in-
strumenten in het orkest. Ze zijn ook beduidend lichter in gewicht en worden met een zachte hamer aangeslagen.